اشاره:

دکتر محمدرضا شانه ساز مدیرعامل هلدینگ و شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین TPICO رهبری یک سازمان بزرگ دارویی را در کشور به عهده دارد، این هلدینگ 32 شرکت دارویی کشور را تحت پوشش خود گرفته و یک زنجیره تامین کامل داروست؛ و عناوینی چون بزرگترین صادرکننده محصولات دارویی (صادرات مواد اولیه و محصولات نهایی به بیش از پنجاه کشور)، تولیدکننده بیش از 45 درصد مواد اولیه دارویی، توزیع کننده بیش از 33 درصد محصولات و فرآورده های صنعت دارو و همچنین تولید کننده بیش از 23 درصد محصولات و فرآورده های دارویی کشور را یدک می کشد. بیش از ده هزار نفر در شرکت های گروه دارویی تامین مشغول به کارند؛ و این هلدینگ از منظرهایی، در صنعت داروی کشور حرف اول را می زند.

دکتر محمدرضا شانه ساز همچنین رئیس انجمن علمی داروسازان ایران است و از کارشناسان با سابقه و بنام در حوزه داروسازی و بنگاه داری است.

با وی گفت و گویی به مناسبت برگزاری سومین نمایشگاه بین المللی ایران فارما انجام داده ایم.

نشریه غذا و دارو

 

• وضعیت شرکت های سرمایه گذاری (به ویژه در صنعت داروسازی) را هم اکنون چگونه ارزیابی می کنید؟

باتوجه به مقطع زمانی و مکانی که در آن قرار گرفته ایم، باید گفت که این روزها در حال تجربه شرایطی متفاوت هستیم، به دلیل توانمندی هایی که در دهه های اخیر در شرکت های دارویی ایجاد شده، بحث درون زا و برون نگر بودن؛ که از شاخصه های اقتصاد مقاومتی است و ضرورت اجرای آن به شدت احساس می شود؛ این صنعت ساز­ و کار مناسب و لازم را برای جامه عمل پوشانیدن به اهداف تعیین شده را نیافته. باور همه ما و مسئولان مرتبط در دولت و مجلس بر این است که صنعت داروی ایران باید که بین المللی شود؛ اصلا باز شدن چنین مسیری برای صنعت داروی ما، یک ضرورت اصلی در سرمایه گذاری های بین المللی است، هم سرمایه گذاری در خارج از کشور برای انتقال تجربیات و دانش فنی، و هم جذب سرمایه گذاری خارجی، برای این که بتوانیم نقشی جدی تر در منطقه و حتی در سطح بین المللی ایفا کنیم، اما ساز و کارهای ما اکنون چنین چشم اندازی را نشان نمی دهد!

برای کشور ما در دوران پسابرجام موقعیت هایی خوب به وجود آمد، ولی مثل همیشه باید گفت که فرصت سوزی شد! از لحاظ بنیه اقتصادی، عده ای خواسته و ناخواسته صنعت داروسازی را تضعیف کردند، به ویژه بعد از انجام طرح تحول سلامت، ما نتوانستیم از فرصتی که برای صنعت ما فراهم شده، از حضور خیلی از شرکت های بین المللی و علاقه مندی این شرکت ها برای کار و حضور در ایران، بهره ها و استفاده های لازم را ببریم!

• به نظرتان حالا دیگر دیر شده!؟

نه، اما برای این که دوباره بتوانیم چنین فرصتی به دست آوریم، یک مقطع زمانی طولانی مدت را باید پشت سر بگذاریم و ای کاش مسئولان وزارت بهداشت قدر این فرصت ها را می دانستند و آن نگاه نادرست به صنعت دارو (سود فراوان، و وضع مالی عالی و ...) و حرف ها و باورهای عامیانه را تصحیح می کردند.

طبیعتا با یک نگاه خردمندانه به سادگی می توانستیم که بنیه اقتصادی را در صنعت داروی کشور و در طی سه چهار سال گذشته تقویت کنیم، اما کار نه تنها از تقویت نکردن ها گذشت، بلکه به تضعیف این عرصه هم رسید! اکنون که باید گفت در یک منطقه بحرانی به سر می بریم! وضع به گونه ای شده که الان صنعت دارویی ما نه تنها به فکر ارتقای شرایط بهینه تولید GMP و وارد شدن به کسب و کار بین المللی نیست، بلکه تنها به فکر گردش مالی روزانه و تامین هزینه های پرسنلی و خرید مواد اولیه است! و این واقعاً یک نگرانی بزرگ است.

مثلا بنگریم به صنعت هواپیمایی کشور، که مسئولان تدبیری حکیمانه اندیشیدند و در اقدامی شجاعانه، بحث شناور شدن قیمت بلیط هواپیما را مطرح کردند و همین ایده خوب، هوایی تازه و زندگی را در صنعت هواپیمایی ما بیش از پیش به جریان انداخت، در حالی که نگاه مسئولان وزارت بهداشت به توسعه و به روز شدن این صنعت، نگاهی ارتجاعی بود؛ و به رغم همه مشاوره های مسئولان سازمان غذا و دارو در مورد این صنعت؛ شاید بتوان گفت که نگرشی سوسیالیستی را به جریان دارو حاکم کردند و راه های ارتقا، رسماً همه مسدود شد! نوع قیمت گذاری ها، مقاومت های مکرر در برابر اصلاح قیمت دارو، استیلای نگاه های تنگ نظرانه در مورد اصلاح شاخص های اقتصادی دارو و ...، همگی باعث تضعیف چند برابری توان این صنعت نسبت به ادوار گذشته شد!

● آیا منظورتان به اجرای طرح تحول سلامت است؟ انگار به آن اعتراض دارید؟

نه، به نحوه و شکل اجرای طرح تحول سلامت است که نقد داریم، اصل طرح تحول سلامت که هیچ مشکلی ندارد و ما هم با آن موافقیم؛ ولی نوع برخورد و انحرافاتی که در آن بوجود آمد، ایجاد مشکل کرد.

به عنوان کارشناسی کوچک از بخش صنعت داروی کشور، اجرای این طرح، همیشه جزو آرزوهایم بود؛ که خوشبختانه در دولت یازدهم محقق شد و نگاهی ویژه به آن شد که جای تقدیر دارد، منتها حاکمیت برخوردهای غیر واقع بینانه نسبت به عوامل و فاکتورهای دیگر، این بخش را مورد سوال و انتقاد قرار داد، انتظار بود در طرح تحول سلامت استفاده از پتانسیل ها و ظرفیت های داخلی برای مولفه های دارو و تجهیزات، رشدی چشمگیر را تجربه کند و فرصتی برای بارور کردن صنایع داخلی فراهم شود، می توانستیم از این طرح، به عنوان یک صندوق و حوزه ذخیره و تامین مالی برای تهیه منابع و هزینه های مالی طرح تحول سلامت استفاده کنیم و ... و با آن، گشایش هایی حیرت انگیز به وجود آید، اما اشکال کار این جاست که پایش و غربالی درست در حوزه تامین هزینه ها برای بخش تولید داخلی و واردات نداشتیم و راه را به خطا رفتیم! سال های اول طرح تحول سلامت، بخش واردات به واسطه افزایش اعتبارات منتفع اصلی بود، و بخش تولید نه تنها نفعی نبرد، بلکه به آن به عنوان یکی از حوزه های تامین مالی و تامین اعتبار برای بقیه بخش های طرح تحول سلامت نگاه شد! این یک اشتباه بزرگ بود و لطمه ای جبران ناپذیر به کیان صنعت داروی کشور زد.

سال 92 کل مطالبات هلدینگ تی پی کو از وزارت بهداشت حدود 370 میلیارد تومان بود و امسال در حدود 1100 میلیارد تومان است! یعنی مطالبات معوق مانده ما، حدود سه برابر افزایش و رشد پیدا کرده است! چرا؟

ما برای دریافت مطالبات مان از وزارت بهداشت، روزشماری می کنیم، زیرا صنایع ما را به شدت در تنگنا فرو برده اند؛ کار به جایی رسیده است که برای خرید مواد اولیه و هزینه های پرسنلی، با مشکل مواجه شده ایم و صنعت دارو به دریافت وام های گران قیمت بانکی روی آورده! آن هم وام هایی که با یک تصاعد منفی، صنعت دارو را با مشکلاتی بیشتر مواجه کرده اند! ما هرگز  و هیچ وقت تا به این حد در صنعت دارو با مشکل نقدینگی روبرو نبودیم، اما اکنون ...! با اجرایی شدن طرح تحول سلامت، توانمندی های ما از ما گرفته شد؛ حتی ناتوان تر از قبل شدیم! و خب طبیعی است که این موضوع اصلا در مسیر و به نفع منافع ملی نبوده و نیست، ما درباره یک محصول استراتژیک و مهم حرف می زنیم که با اجرایی شدن طرح، جهات آن در نظر گرفته نشده و زیان هایی به صنعت داروسازی وارد شده است، نقد ما به اجرای طرح تحول سلامت دقیقاً همین جاست، وگرنه ما با اصلیت طرح تحول سلامت هیچ مشکلی نداریم.

من امیدوارم در چهار سال آینده طرح با قدرت پیش برود و اما هزینه های دارویی نیز به صورتی واقع بینانه و کارشناسی شده، مشخص و تامین شود.

● طرحی و یا پیشنهادی دارید که هم طرح تحول سلامت حفظ شود و هم داروسازان خرسند باشند؟

باید باور کنیم که دارو در کنار استراتژیک بودن، ضمنا یک مقوله اقتصادی نیز هست و محصول و کالایی است که باید با یک سود عادلانه، تولید، و برای ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت در کشور به آن توجهی ویژه شود.

تاکنون نگاهی نادرست به شرکت های عمومی صنعت دارو حاکم بوده است که باید به آن پاسخی شایسته گفت؛ این که دارو در بخش دولتی تولید می شود، پس دولت هم باید هزینه های طرح تحول سلامت را بپردازد؛ نگاهی است که باید تصحیح شود؛ این دو منطبق بر هم نیستند!

سهم بخش غیرخصوصی در کل گردش دارویی کشور حدود سی درصد است و دولت یک ریال هم در بخش های غیردولتی و عمومی شرکت های زیر مجموعه تامین، سرمایه گذاری نکرده است که حالا بخواهد به آن دست اندازی کند! ما می گوئیم آن نگاه که می گوید بخش های غیرخصوصی، دولتی هستند، باید تغییر کند.

ما می گوئیم صنعت داروی ما هیچ کمبودی ندارد، این صنعت یک نگاه مناسب و متناسب به عنوان یک تولیدکننده کالای اقتصادی می طلبد، نگاهی که از آن دریغ شده است! ما باید مانند تمام دنیا، به مقام تناسب در نگاه به صنعت مان نزدیک شویم، آن وقت اگر چنین شد، نه برای صادرات مشکلی خواهیم داشت، نه برای سرمایه گذاری های خارجی؛ من مطمئنم که تازه موفق به جذب سرمایه گذار خارجی هم خواهیم شد و از خروج ارز هم جلوگیری و تراز مثبت در ارز ناشی از صادرات نسبت به واردات را تجربه خواهیم کرد.

ما شاهد بودیم که مصرف دارو در طرح تحول سلامت بیشتر از قبل شد و بسیاری از مردم ما، به بیماری های پنهان خود پی بردند و عده ای که به خاطر گرانی دارو توان خرید نداشتند، با اجرای طرح تحول سلامت، داروهای خود را تهیه کردند و اتفاق های مثبتی افتاد، اما ... برخی از پزشکان به دلیل سلایق شخصی و گاهاً به خاطر تبلیغات به داروهای گران قیمت خارجی روی آوردند! و متعاقب آن، باعث افزایش هزینه های دارویی طرح سلامت شدند! مصرف بیشتر دارو، طبعاً فرصتی برای استفاده از داروهای داخلی و گردش مالی برای صنعت دارویی کشور فراهم می کرد، اما نه تنها این فرصت با تجویزهای غیر مسئولانه (و میدان دادن به رقیب خارجی) از بین رفت که بخشی مهم از فشارهای مالی اجرای طرح بر سر صنعت دارو در داخل فرود آمد.

● آیا سرمایه گذاری در خارج و جذب سرمایه گذار خارجی در تضاد با هم نیستند!؟

نه، سرمایه گذاری خارجی در ایران می تواند یک ضرورت باشد و صنعت ما را بالنده و جهانی کند، پس آن سر جایش.

اما ما چون دانش فنی بالایی داریم ولی توان مالی برای سرمایه گذاری در منطقه و سایر کشورها را نداریم، باید به سمت مشارکت های خارجی برویم. سرمایه گذاری خارجی ما، دانش فنی ماست؛ بیشتر شرکت های داروسازی معتبر دنیا هم به واسطه دانش فنی و توان مالی خود، روی به سرمایه گذاری در کشورهای دیگر آورده اند، ولی صنعت دارویی ما به دلیل عدم توان مالی، زیان دیده است! چرا که نمی تواند حتی از دانش فنی خود استفاده ای بهینه کند! قانع شده است فقط به رقابت در فضای محدود داخلی، که چندان هم به صلاح نیست؛ زیرا حاصل اش را می بینیم که در رقابت های ناسالم، دادن جایزه های نامتعارف برای خریداران مد شده است و گاهی شاهد کارهایی غیرمترقبه از برخی افراد هستیم که زیبنده این صنعت نیست!

● آیا این جایزه دادن ها، زمینه را در جهت فساد در صنعت دارو فراهم نمی کند؟

جایزه دادن ها قبل از انقلاب هم وجود داشته، اگر از جنبه مثبت به آن نگاه کنیم و این که، تولید ما بیشتر از تقاضای بازار است، شاید بتوان نتیجه گرفت که بد هم نیست، خب تولید کننده ها برای فروش محصولات خود جوایزی را در نظر می گیرند و ...؛ اشکال کار آن جاست که ما رقابت را محدود، و در کشور به مسیرهایی نادرست هدایت می کنیم!

اگر راه صادرات برای صنعت داروی کشور باز و هموار بود، در آن صورت برای فروش محصولات می توانستیم جایزه در نظر بگیریم، ولی چون مقوله صادرات مستلزم احداث زیرساخت هاست و موانع و مشکلاتی دارد که احراز آن زمانبر و مستلزم صرف هزینه هایی هنگفت است، تمام تولیدکننده ها می خواهند محصولات خود را در همین بازارهای داخلی و به ضرب جایزه های رنگارنگ به فروش برسانند، این اشکال است!

مسئولی که می گوید جایزه ندهید تا با پول آن زیرساخت های صادرات را فراهم کنید، الفبای اقتصاد را نمی داند، وقتی عرضه بیشتر از تقاضا باشد، شرکت ها برای فروش محصولات خود روی به جایزه دادن می آورند، در اروپا و آمریکا هم بحث جایزه وجود دارد؛ آن ها بازار با اقتصاد آزاد دارند، درست است؛ اما در کشور ما مهم ترین قسمت اقتصاد آزاد، بحث قیمت گذاری است که باید در اختیار شرکت ها قرار می گرفت و نگرفته است! در اختیار سیاست گذاران دولتی است که با آن مشکلات مالی طرح را جبران می کنند! اینهاست که آسیب اصلی است.

ما در حرف ها و گفته های بزرگان، شماتیکی از بازار آزاد را می بینیم، اما در اجرا، همچنان با گرفت و گیرها و ایست و بازرسی های عجیب طرفیم! این کجایش استقلال صنعت را معنا می بخشد!؟ شورای رقابت می گوید، تعداد تولید کننده نامحدود، تعداد توزیع کننده نامحدود، تعداد داروخانه نامحدود، فاصله داروخانه ها صفر؛ ولی هیچ وقت در مورد دخالت دولت در قیمت گذاری ها صحبت نمی کند! چرا؟ مگر به سمت اقتصاد بازار آزاد سوق نمی دهید همه چیز را؟ پس لااقل نرخ دارو را هم با همین مکانیزیم تعریف کنید تا توازن ایجاد شود.

● در این فرآیند کیفیت دارو چه نقشی می تواند ایفا کند!؟

با شکلی که مسئولان در نظر گرفته اند، اگر بگویم هیچ، اغراق نکرده ام!

اول این که؛ ما برای دارو استاندارد ملی نداریم؛ بنابراین آزمایش ها و استانداردهای جهانی و بین المللی را برای ورود دارو به بازار انجام می دهیم، اما نوع قیمت گذاری هایمان از بازار بین المللی تبعیت نمی کند. دوم این که؛ آزمایش ها و استانداردها بین المللی است، ولی شرایط ساخت دارو در ایران، مطابق شرایط بین المللی نیست؛ و این شرایط نامنتظر، رسما به اقتصاد دارو بر می گردد! تازه فرض بگیریم که در بهترین شرایط ساخت و مطابق استانداردهای جهانی قرار گرفتیم، آن وقت باز هم در بحث قیمت گذاری، دولت می خواهد قیمت ها را براساس قیمت های داخلی تعیین کند! این طوری رسماً یک دور باطل را تجربه خواهیم کرد! تا وقتی بحث قیمت گذاری اصلاح نشود، پاشنه بر همین منوال است، مگر آن که با یک نگاه اثباتی و ملی، راه برای این صنعت باز شود.

• خود شما به چه میزان از هزینه هایتان را صرف تحقیق و توسعه در مجموعه تحت مدیریت خود می کنید؟

ما به جریان مدیریت صنعت دارو در کشور نقد داریم، اما از حرکت که باز نمی ایستیم؛ در چند سال گذشته اقداماتی صورت داده ایم؛

اول، هم افزایی را بین شرکت هایمان افزایش داده، و از شعار خارج شده، و رو به کارهای عملیاتی آورده ایم، همان طور که می دانید مجموعه ما؛ یعنی شرکت های گروه دارویی تامین TPICO کامل ترین زنجیره تامین دارو در ایران است.

 دوم، حرکت به سمت احراز شرایط GMP، تقویت حوزه بازرگانی گروه، خرید مواد اولیه با قیمت مناسب اما با کیفیت یکسان و ... را در دستور کار داشته و کماکان چرخه را به روز رسانی کرده و می کنیم.

 سوم، سبد محصولات عمدتاً سبدی سنتی و قدیمی بوده که در آن بازنگری هایی صورت پذیرفته و حداقل 130 قلم داروی جدید را وارد بازار کرده ایم که این داروها، هم رقیب کمتری دارند و هم سود بیشتری را عاید مجموعه می کنند.

چهارم، در بحث زیر ساخت ها، واحد HSE را در خود هلدینگ فعال کرده ایم و در بحث ارتقای GMP هم کارهایی صورت پذیرفته و در حال انجام است.

آن توقف های ناشی از نظرات کارشناسان وزارت بهداشت را نیز، به شدت کاهش داده ایم و اگر مشکل قیمت گذاری و وصول مطالبات؛ که یک معضل فرابنگاهی است و همه صنعت داروی کشور با آن درگیر و روبروست؛ حل شود، قدم ها، بلندتر شده و روندها شتابی بیشتر خواهد گرفت.

● آیا می توان استنتاج کرد که TPICO به نقطه مطلوب خود رسیده است ؟

طبیعتاً نه؛ فاصله داریم با شرایط مطلوب؛ در بحث تصویب قوانین که کاملا به ضرر همه ما تمام شد! مجلس و قوه مقننه برای تشویق بخش خصوصی، محدودیت هایی را به ما تحمیل کردند که دست ما را در عرصه رقابت با رقبا بست! ماده 84 که حقوق مدیران ما را کاهش داد و باعث شد خیلی از مدیران ما از بدنه Tpico جدا شده و جذب بخش خصوصی شوند! این یک ضربه جبران ناشدنی برای پیکره سازمان ما بود؛ روند خروج مدیران، بعد از تصویب این طرح، بیش از دو برابر شد! تصویب ماده 241 نیز باعث شد تعدادی از افراد باتجربه و توانمند که می توانستیم در هیات مدیره هایمان از وجودشان بهره ببریم، از مجموعه خارج شوند و ...؛ به رغم این مشکلات اما ما با همه وجود هدف های بلند خود را پی گرفته ایم در این سال ها و باز هم می کوشیم که به روز باشیم و طبیعتاً تا نقطه مطلوب فاصله ها داریم.

● آیا مدیران جدید شرکت های شما توانسته اند جایگزینی مناسب به جای قبلی ها باشند؟

به لحاظ اعداد و ارقام نه تنها کاهشی نداشته ایم، بلکه در بیشتر موارد رشد هم داشته ایم؛ ولی عقیده من این است که اگر مدیران قبلی، شرکت را ترک نمی کردند، این اعداد و ارقام  و خروجی هایمان می توانست درخشان تر باشد.

● در حوزه بهره گیری از تکنولوژی های نوین، چه فعالیت هایی داشته اید؟

خب همان طور که مستحضرید در تولید و رونمایی از شصت قلم محصول جدید (در لحظه تحویل سال 1396 و با حضور ریاست محترم جمهور) از تکنولوژی های جدید استفاده کرده و توانسته ایم به موفقیت هایی برسیم از جمله خطوط جدید کارتریج شرکت اکسیر و ... ، در پروژه هایی مانند پلاسما و پلت فرم هم قدم هایی برداشته ایم که به دلیل تغییرات متوالی مدیران در سازمان های بالادست، توقف داشته و ...؛ و اما همچنان در تکاپو و در حرکتیم.

● شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین، در حوزه سرمایه گذاری خارجی و تجارت جهانی، چه فعالیت هایی دارد؟

مجموعه ما در عراق، آذربایجان، افغانستان بحث تولید و انتقال تکنولوژی را در دستور کار خود قرار داده است، و این امید هست که بتوانیم محصولات ثبت شده را صادر کرده و به بازارهای منطقه نفوذ کنیم.

● بزرگترین چالش فعالیت های شما چیست؟

می توان گفت، اقتصاد دارو، قیمت گذاری و دریافت مطالبات، مهم ترین چالش های شرکت های دارویی است؛ در سالی که به "اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال" نام گذاری شده است، خیلی از شرکت های دارویی مجبور به تعدیل و ریزش نیرو شده اند! می بینیم که سال به سال و روز به روز تعداد اقلام زیان­ده در برخی از شرکت ها بیشتر و بیشتر می شود! و این بدان معناست که خطوط تولیدی این اقلام تعطیل می شوند و تا حالا هم که کار کرده اند، به امید افزایش و اصلاح قیمت ها بوده، که آن هم میسر نشده است! وقتی کشور برای رفع کمبود دارو، مجبور به واردات می شود؛ نتیجه این است که شرکت تولیدی به سود نمی رسد و کارگر بیکار می شود. به عنوان مثال کرم فنی توئین که در انحصار شرکت داروپخش است، جزو اقلام زیان­ده این شرکت است! داروپخش برای تولید این کرم، تقاضای قیمت گذاری 7500 تومانی (حدود 2 یورو) را داده، که مورد قبول واقع نشده! در حالی که این کرم از خارج از کشور وارد می شود و حدود هفت یورو قیمت دارد! با این شیوه، طبعا هم کارخانه متضرر می شود و هم کارگران کارخانه و هم سازمان های بیمه گر و مصرف کننده! در نهایت هم کار به تعدیل و ریزش نیرو می انجامد!

● به عقیده شما رسیدن به صادرات پایدار، چه باید و نبایدهایی دارد؟

صادرات نیاز به پشتوانه اقتصادی داخلی دارد؛ در آمریکا 2000 کمپانی دارویی هست که حدود 40 الی 50 شرکت صادر کننده اند و توانسته اند وارد بازارهای بین لمللی شوند، من شک ندارم که آن ها در ابتدا در بازارهای داخلی خود حمایت شده اند و بعد ...؛ اما می بینید که در این جا ...!

● شنیده ایم که گروه دارویی تامین توجهی ویژه به R&D دارد؟

بله، ظرف دو سال گذشته توجه ای ویژه به سبد محصولات خود داشته ایم؛ سال 92، بیست قلم داروی جدید وارد بازار کردیم، سال 95 این تعداد به شصت قلم رسید و این روند را انشالله حفظ خواهیم کرد. مثلا ما دومین شرکت تولید کننده داروی گلاتیرامواستات، بعد از رژیم صهیونیسیتی بودیم؛ داروی فینگولیمود هم که جهت استفاده بیماران ام اس است، هم ماده اولیه اش و هم شکل نهایی دارویی آن برای اولین بار در کشور در شرکت های گروه ما تولید شده است.

● آیا چشم اندازی برای حضور پر فروغ­تر TPICO در بازارهای جهانی هست؟

نه TPICO و نه هیچ شرکت دارویی دیگری در شان و اندازه ای که باید باشند، قرار نگرفته اند و من به عنوان یک کارشناس، رضایتی از این بابت ندارم. جایگاه ما می تواند و باید بسیار بالاتر از چیزی که هست، باشد، ما توانمندی های لازم را داریم، اما هنوز به دلیل عدم وجود زیرساخت ها، به جایگاهی که باید نرسیده ایم.

● عوامل موثر در توسعه صنایع داروسازی و خواسته شما از دولت به ویژه وزارت بهداشت چیست؟

دولت ها باید بتوانند موانع را از سر راه صنعت بردارند و اساسا به دارو، نگاهی همچون یک کالای استراتژیک بکنند و رونق دهنده در مسیر صنعت باشند و نه عکس آن.

● TPICO در این وضعیت در کجا قرار می گیرد؟

TPICO  یک ثروت ملی و پشتوانه ملی و بزرگترین شرکت درحوزه تامین دارو در کشورست. ما 45 درصد مواد اولیه کشور را تولید می کنیم و انتظار داریم که به TPICO به عنوان یک موتور پیشران در صنعت داروسازی نگاه شود و تمام ظرفیت های آن مورد استفاده قرار گیرد. من چشم انداز فعالیت های  TPICO برای چهار سال آینده را، افزایش تولید از 23 درصد به 35 درصد می بینم و خوشبینم که وضع ما به شکلی محسوس بهتر شود.

● و کلام آخرتان برای این مصاحبه.

داروخانه ها را باید دریافت، داروخانه ها آخرین حلقه ارتباط با مردم هستند، وضعیت اقتصادی بدی هم دارند و باید به سرعت به وضعیت آن ها توجه شود؛ اگر به این ماجرا توجه نکنند، کیفیت خدمات پایین می آید و باعث ورود کالاهای قاچاق و بی کیفیت داخل داروخانه ها می شود و آن وقت جمع کردن آن، دیگر کار ساده ای نیست.