به گزارش امور رسانه‌ای تی‌پی‌کو؛ پنجمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما، دارو و صنایع وابسته با حضور ۵50 شرکت داخلی و خارجی صنعت داروسازی و مشارکت بیش از ۳۰ کشور دنیا، از دوم تا چهارم مهر ماه 1398 در مصلی بزرگ امام خمینی (ره) تهران برگزار شد.

این نمایشگاه با هدف معرفی ظرفیت‌های صنعت دارو و افزایش فرصت‌های جذب سرمایه‌گذاری و انتقال دانش و تکنولوژی‌های نوین در این حوزه برگزار و امسال با استقبال بی‌نظیر بازدیدکنندگان روبرو شد.

بزرگترین هلدینگ دارویی کشور، شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین (تی‌پی‌کو) که تنها هلدینگ زنجیره کامل تامین دارو در ایران و خاورمیانه است، امسال حامی "سطح A" این رویداد بزرگ دارویی کشور بود و با همراهی 20 شرکت زیرمجموعه خود شامل 10 شرکت داروسازی و محصول نهایی، 6 شرکت‌ ماده اولیه و ۴ شرکت‌ بازرگانی و پخش، تحت عنوان "چتر تی‌پی‌کو" و در دو جزیره، حضوری بسیار پر رونق را تجربه کرد و پشت سر گذاشت.

*روز اول

مراسم افتتاحیه پنجمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما ساعت 10 صبح روز دوم مهرماه 1398 و با سخنرانی دکتر احمد شیبانی، ریاست هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران و همچنین مدیر برپایی این نمایشگاه آغاز شد؛ او در همان ابتدا با یاد و خاطره شهدای داروسازی کشور، مراسم را به نام شهدای صنعت متبرک کرد. همچنین یادی شد از هلدینگ شفادارو که امسال عهده‌دار مسئولیت برگزاری سومین دوره «آئین پاس‌داشت قهرمانان ملی، ایثارگران و شهدای صنعت داروسازی کشور» است و غرفه‌ای را هم به همین منظور اختصاص داده. قابل ذکرست که سال گذشته دومین دوره آئین پاس‌داشت ایثارگران و شهدای صنعت داروسازی کشور را تی‌پی‌کو برگزار کرده بود.

دکتر شیبانی گفت: رویداد ایران فارما در خاور میانه بی‌نظیر است و در زمانی اجرا شده که ورود دارو به ایران توسط برخی کشورهای غربی به‌کلی تحریم‌ و ممنوع شده است. اما آن تهدید را صنعت‌گران ما، تبدیل به فرصت کرده‌اند و به همت داروسازان و فعالان عرصه دارو، تیر دشمنان ایران به سنگ خورده است.

شیبانی افزود: امروز به جایی رسیده‌ایم که در بخش نانو و فناوری بایوتک در سطح خاورمیانه حرف‌هایی برای گفتن داریم. امروز در زمینه مواد بسته‌بندی به‌طور صددرصد خودکفا شده‌ایم. در نمایشگاه امسال، 400 شرکت داخلی تولید دارو، مواد اولیه و لوازم بسته‌بندی حضور دارند و ۱۵۰ شرکت از ۳۰ کشور خارجی، یعنی از قاره‌های آسیا و اروپا در نمایشگاه حضور یافته‌اند که این امر هم به‌نوبه خود، به معنای تبدیل تحریم‌ها به فرصت است.

سورنا ستاری، معاون علمی فناوری ریاست جمهوری سخنران بعدی در مراسم افتتاحیه بود، او گفت: ارزش تولیدات داروهای بایوتک ایران ۱.۲ میلیارد دلار است. ما فهرستی از محصولات دارویی که ارزبری آن‌ها بالغ بر ۵۷۰ میلیون دلار بوده، تهیه کرده‌ایم و اکنون به‌دنبال تولید هستیم. همچنین ما، دکتر سعید نمکی را حامی تولید داخل می‌دانیم و خوشبختانه باید بگویم که از میزان مهاجرت داروسازان ایرانی به خارج از کشور کاسته شده است. من پیشنهاد می‌کنم که فعالان حوزه داروهای بایوتک در حوزه بایوتک غذا و کشاورزی نیز سرمایه‌گذاری کنند چرا که در این حوزه‌ها بسیار وابسته هستیم، و باید به خودکفایی برسیم. ما روالی برای مقابله با تحریم‌ها را آغاز نمودیم که امروز ۱۳۵ قلم انواع محصولات دارویی ارائه کردیم که ۵۷۰ میلیون دلار ارزبری داشته است. تلاش کرده‌ایم غالب معافیت‌های مالیاتی را به بخش R&D وارد کنیم و مطمئناً راه‌های صنعت را هموار خواهیم کرد.

دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت آخرین سخنران مراسم افتتاحیه بود، او گفت: حمایت از تولید داخل، اصلی‌ترین سیاست ماست. هموارسازی نظام بروکراتیک با هدف تسهیل تولید دارو در دستورکار قرار گرفته و بررسی هیچ پرونده‌ای در زمینه تولید دارو در سازمان غذا و دارو نباید بیشتر از یک هفته طول بکشد. اگر بررسی پرونده بیش از یک هفته طول کشید، می‌توانید پرونده را مستقیماً برای خودم بفرستید.

نمکی همچنین افزود: دوره تحریم فعلی بدون‌شک گذراست. با اندیشه‌های نتانیاهو، پمپئو و بولتون و ترامپ نمی‌شود دنیا را اداره کرد و قطعا این دوره سپری خواهد شد. دوره ترامپیسم به‌زودی تمام خواهد شد. شاهد بودید ترامپ که قطعنامه تغییرات آب‌وهوایی را پاره کرده بود، امسال در نشست اخیر تغییرات آب‌وهوایی در سازمان ملل شرکت کرد. آن‌ها باید بدانند که با اندیشه‌های خودمحور و قلدری نمی‌توان کشورها و دنیا را مدیریت کرد. من امروز در این مراسم عرض می‌کنم که ایران ما، سرزمین فرصت‌های طلایی برای سرمایه‌گذاری است، قدر آن را بدانید.

*کارگاه‌ها

ایران فارمای امسال یک ویژگی دیگر هم داشت که دبیری علمی کارگاه‌ها را به دکتر علیرضا یکتادوست سپرده بود. دکتر یکتادوست که در تی‌پی‌کو به‌عنوان معاونت نظارت بر زنجیره تامین، مشغول به فعالیت است، برنامه‌ای جامع برای برگزاری کارگاه‌ها تدارک دیده بود. این کارگاه‌ها هم فرصتی برای به‌روزرسانی دانش دارویی بود و هم دریافت امتیاز بازآموزی که تعدادی از متخصصان گروه دارویی تامین نیز در برگزاری آن مشارکت داشتند. این‌جا به کارگاه‌هایی که تی‌پی‌کویی‌ها در آن نقش داشتند، اشاره می‌کنیم.

روز اول کارگاه "مرور بازار دارویی ایران و جهان" برگزار شد که مدرس آن، خود دکتر یکتادوست بود که PhD مدیریت و اقتصاد دارو دارد. سرفصل‌های مباحث وی عبارت بودند از:

-اقتصاد سلامت و مروری بر بازار فرآورده‌های سلامت محور

-مروری بر بازار دارویی دنیا در ۲۰۱۸ و چشم انداز ۲۰۲۴

-مروری بر بازار دارویی ایران در ۱۳۹۷ و چشم‌انداز ۱۴۰۰

کارگاه بعدی روز اول را، دکتر سیدعلی ارم، معاونت برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی تی‌پی‌کو با همراهی دکتر اشکان احسانی برگزار کردند، "کارگاه آموزشی عملیات بازرگانی و تدارکات در زنجیره تامین دارو" عنوان این کارگاه بود و مخاطبان این کارگاه، با عملیات واردات مواد اولیه و تجهیزات از زمانی که نیاز به خرید یک کالا احساس می‌شود تا زمان تحویل آن به انبار کارخانه داروسازی آشنا شدند.

کارگاه سوم را دکتر پیام سیفی، مدیرعامل شرکت داروسازی ابوریحان برپا کرد، عنوان کارگاه "نقش داروساز در صنعت دارویی کشور" بود.

دومین روز کارگاه‌های این دوره با کارگاه «دسترسی به بازار، مبانی اقتصاد و سیاستگذاری دارویی» و با حضور دکتر امیرحسین حاجی‌میری و دکتر آسیه موسیوند، و دبیری دکتر اکبر عبداللهی اصل آغاز شد و ادامه یافت. جالب آن‌که این کارگاه از 10 روز پیش تکمیل، و از آن استقبالی خوب شده بود.

کارگاه روز سوم، پنج‌شنبه ۴ مهر ۹۸ با حضور دکتر محمدامین رضوان‌فر، مدیرعامل شرکت تحقیقاتی، مهندسی توفیق دارو و دکتر محسن امین آغاز شد که عنوان "رویکردهای نوین تحقیق و توسعه در صنعت داروسازی" را بر پیشانی خود داشت.

اما ویژه‌ترین پنل ایران فارمای امسال را چهره‌های برجسته دارویی کشور برگزار کردند: برارجانیان، کبریایی‌زاده، پیرصالحی، زرگری، فرهت و مهرعلیان. عنوان پنل نیز "سیاست‌گذاری و چالش‌های صنعت دارو" بود. فرازها و دو پاراگراف از حرف‌های این پنل را با هم بخوانیم:

دکتر مهرعلیان، مدیرکل اداره دارو:

-به‌دنبال تامین استراتژی‌ها در نیمه دوم سال هستیم، و یک نقشه راه برای نجات و حل مشکلات صنعت دارو.

-اولین برنامه ما در اداره دارو، ورود مولکول‌های جدید به فهرست دارویی کشور است. حدود ۱۰ مولکول جدید داخلی را در یک بازه کوتاه با اجازه وزیر بهداشت به فهرست وارد خواهیم کرد.

دکتر عباس کبریایی‌زاده، نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران:

-نمایشگاه ایران فارما با نمایشگاه‌های CPhI ابوظبی، استانبول، مسکو و ... اصلاً قابل مقایسه نیست و مایه افتخار است.

-در یک سال اخیر ۲۴۰ مولکول جدید در FDA تائید شده اما کمتر از ۴۰ مولکول از این تعداد وارد فهرست دارویی کشور شده است، این در حالی است که محدودیتی هم برای کپی کردن این داروها نداشته‌ایم. اکنون نباید فرصت طلایی ورود این مولکول‌ها به فهرست دارویی کشور را قبل از ورود کشور به WTO از دست بدهیم.

مهندس نیما برازجانیان، رئیس هیات مدیره شرکت داروسازی دکتر عبیدی:

-باید اعتراف کنیم نه پزشکان به اندازه کافی به ما اعتماد دارند نه مردم، که بخشی از علت آن به‌خاطر سیاست‌های دارویی کشور و بخشی مربوط به عملکرد صنعت است.

-در صنعت دارویی خام‌فروشی کرده‌ایم، درحالی‌که باید بیمارمحور می‌بودیم که بخشی از سیاست به‌خاطر نظام ژنریک ماست.

-به‌جای پیش‌بینی آینده و اینکه کدام بیماری‌ها به‌ویژه غیرواگیر بیشتر در کشور مرگ‌ومیر خواهند داشت، در آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد اولیه آن‌ها و مواردی از این دست سرمایه‌گذاری کرده‌ایم!

دکتر مهدی پیرصالحی، چهره مهم دارویی کشور:

-زحمات زیادی کشیده شده تا ۹۷ درصد از داروها را در داخل کشور تولید کنیم، با این وصف ما نتوانستیم ۹۷ درصد اعتماد را هم جلب کنیم. اعتمادی که برای پزشکان و مردم جذب نشده است.

-افتخار می‌کنیم که برند محور شده‌ایم و نه اعتماد محور؛ باید سیاست‌ها را به چالش بکشیم که چرا در صنعت دارو بهتر از این نشده‌ایم.

دکتر فرهاد زرگری، مدیرعامل هلدینگ شفا دارو:

-در رویکرد جدید توسعه دنیا، Gdp به تنهایی شاخص توسعه یافتگی نیست و اگر صرفاً حاصل خام فروشی باشد، پایداری آن کمتر است و بالعکس، اگر Gdp حاصل تکنولوژی و فناوری باشد، پایداری آن بالاتر خواهد بود.

-صنعت دارویی کشور برای افزایش قدرت و سرعت رشد، باید به صنعت جهانی گره زده شود؛ در بخش‌هایی از صنعت دارویی کشور، حرف‌های زیادی برای گفتن در سطح بین‌المللی داریم.

دکتر پویا فرهت، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین (تی‌پی‌کو):

-وقتی ارز دولتی را فقط به برخی از نهاد‌ه‌ها می‌دهیم، و قیمت‌گذاری براساس ارز دولتی صورت می‌پذیرد، طبیعتاً صنعت دچار مشکل خواهد شد.

-ما درخواست بهینه‌سازی و نوسازی یکی از خطوط خود را به سازمان غذا و دارو داده‌ایم، اما سازمان به‌دلیل کمبود، با این درخواست موافقت نمی‌کند.

*روز دوم

ظهر چهارشنبه سوم مهر ماه ۱۳۹۸ دکتر محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو با استقبال گرم دکتر پویا فرهت، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تامین، از چتر تی‌پی‌کو بازدید کرد و در جریان آخرین تحولات این مجموعه بزرگ داروسازی کشور قرار گرفت. دکتر شانه‌ساز که خود زمانی مدیرعامل تی‌پی‌کو بود، با رویی گشاده و نوستالژیک از مجموعه تی‌پی‌کو بازدید می‌کرد و در جریان چند درخواست از سازمان متبوع خود هم قرار گرفت.

مدیرعامل شرکت ژلاتین کپسول ایران گزارشی از دیدار و مذاکرات نتیجه‌بخش با ۴ شرکت خارجی را داد. دکتر رامین رمضانی کلمر گفت: مذاکراتی فشرده با شرکت‌های داروسازی Al-kindi عراق، Providek group لبنان و نماینده شرکت‌های pharmadex لبنان و Dahma سوریه جهت صادرات کپسول و سایر محصولات جدیدمان داشتیم و پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

رمضانی همچنین خبر درخواست از دکتر سورنا ستاری را به رسانه‌ها داد که در آن گفته شده بود که این شرکت در مسیر دانش‌بنیان شدن قدم‌هایی عملی برداشته است و دکتر ستاری در بازدید روز اول از این غرفه، قول تسریع در این امر را داده‌اند.

(امور رسانه‌ای تی‌پی‌کو: اخبار تکمیلی روز دوم نمایشگاه را که پرازدحام‌ترین روز در تمامی دوره‌های نمایشگاه ایران فارما بود، متعاقباً انتشار خواهیم داد.)

*روز سوم

خبر هیجان‌آفرین روز سوم نمایشگاه حضور دکتر محمد رضوانی‌فر، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) بود که گفته شد برای دیدار با همکاران گروه دارویی تامین در نمایشگاه حاضر خواهد شد، اما به آن بسنده نکرد و ضمن دیدار از چند هلدینگ و شرکت دیگر دارویی، به دعوت اعضای سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، ملاقاتی نیز با اعضای اصلی سندیکا داشت.

همچنین در این روز علاوه بر تعدادی از شخصیت‌های دارویی که برای دیدار و مذاکره به غرفه تی‌پی‌کو آمدند، سیدمرتضی خاتمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، در VIP تی‌پی‌کو حضور یافت و گفت‌وگویی مفصل با دکتر فرهت، مدیرعامل این هلدینگ داشت. نمایندگان کمیسیون بهداشت مجلس همواره با علاقه‌ای زایدالوصف امور معطوف به ساخت و پرداخت دارو در شرکت‌های گروه دارویی تامین را رصد و پی‌گیری می‌کنند.

اما بازدید ناگهانی دکتر محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از چتر تی‌پی‌کو و حضور در مراسم اختتام ایران فارما از آن اتفاقات ارزشمندی بود که قبل‌تر برنامه‌ریزی نشده بود و ایشان سرزده به نمایشگاه آمدند و باز هم این بازدید را به تی‌پی‌کو محدود نکردند و از سایر غرفه‌ها هم بازدیدی به عمل آوردند.

دکتر شریعتمداری سپس با همراهی دکتر شیبانی، دکتر رضوانی‌فر و دکتر فرهت، در اختتامیه پنجمین نمایشگاہ ایران فارما حاضر شدند.

*اختتامیه

دکتر شیبانی ابتدا گزارشی از این دوره برگزاری ایران فارما ارائه کرد و گفت: با ایران فارما توانسته‌ایم تحریم‌های ظالمانه بر علیه ملت ایران را به فرصت‌ها تبدیل کنیم. این دوره ایران فارما برای ما بسیار قدمی بلند بود، از نظم، استقبال و حضور سازنده شرکت‌های داروسازی کمال تشکر را دارم.

امسال آمار و رکورد بازدیدها از ایران فارما شکست و در این دوره از ۳۰ هزار به ۴۰ هزار نفر بازدیدکننده رسید.

سخنران دوم، دکتر محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو بود که ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری قابل قبول پنجمین دوره ایران فارما، و دعوت از همکاران خود برای حضور قدرتمندانه در نمایشگاه آتی صنعت دارو در بهمن ماه، گفت: بسیار به حرفه خود، به عنوان یک داروساز افتخار می‌کنم. زیرا امروز شاهد شکوفایی و ایستادگی در برابر همه تهاجم‌های دشمن هستیم و صنعت داروسازی کشورمان، به‌خوبی توانایی‌های خود را عرضه و با کید دشمن مقابله کرده است. اکنون مولکول‌هایی توسط داروسازان ایرانی تولید شده است که روزی فکرش هم در باور و ذهنیت‌ها نمی‌گنجید که این مولکول‌ها در این سطح و در ایران تولید شود. انشالله بتوانیم با ساز و کار مناسب، داروی کشورمان را در سطوح بین‌المللی صادر کنیم.

پس از دکتر شانه‌ساز، چهار تن از نمایندگان کشورهای شرکت کننده از هند، سوریه، چین و ایتالیا در سخنانی کوتاه از برگزاری این دوره ایران فارما تقدیر و از نظم موجود و پیشرفت صنعت داروسازی در ایران تجلیل کردند.

دکتر شریعتمداری آخرین سخنران اختتامیه پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما بود، او گفت:

خدا را شکر می‌کنیم که مسیر توسعه برای ملت ما هموار شده است و محال است کسی بتواند مردم ما را متوقف کند. خوشحالم که در اختتامیه بزرگترین و مهم‌ترین اتفاق صنعت دارویی کشورمان و منطقه منا، حضور دارم. ما با برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی، و با چنین عرض اندام‌های علمی، در واقع داریم در مقابل زورگویی‌ها، استواری خودمان را به جهانیان نشان می‌دهیم. امسال ما تحت فشار دارویی بودیم، اما سی درصد نسبت به سال گذشته افزایش درخواست حضور نمایشگاهی داشتیم، معلوم است که داریم چه پیامی را به جهان صادر می‌کنیم. مردم ما را نمی‌توانند متوقف کنند.

من همین جا چند آمار هم بدهم که دلیل رضایتمندی‌هاست؛ پیش‌بینی می‌شود سهم هزینه‌های سلامت از GDP کشور، امسال و سال آینده به حدود ۱۰٪ برسد. سهم هزینه‌های دارویی از هزینه‌های سلامت در ایران حدود ۱۴٪ است که مشابه میانگین جهانی است. سرانه مصرف دارو در ایران حدود ۷۲ دلار است که نسبت به متوسط جهانی و بسیاری از کشورهای جهان پایین‌تر است و ...

دکتر شریعتمداری همچنین در ادامه مباحث خود افزود: اعلام می‌کنم که عملیات ساخت کارخانه تولید محصولات ضدسرطان در اصفهان توسط تی‌پی‌کو آغاز شده است. و بگویم که ما در وزارت رفاه به مجموعه دارویی خود، به تی‌پی‌کو افتخار می‌کنیم و مدیریت جوان و کارآمد فعلی‌اش را قبول داریم و من، هم از دکتر رضوانی‌فر و هم از دکتر فرهت تشکر می‌کنم، کارهای مهم و بزرگی در این مجموعه ارزشمند انجام شده و در شرف انجام است.

*پایان ایران فارمای پنجم

تقدیر از شرکت‌های پشتیبان این دوره ایران فارما بخش بعدی بود که ابتدا از مدیرعامل تی‌پی‌کو، دکتر پویا فرهت به عنوان حامی سطح A برگزاری پنجمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما تقدیر به‌عمل آمد؛ تندیس وی توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دکتر محمد شریعتمداری اهدا شد و همچنین تندیس‌هایی به سایر شرکت‌های پشتیبان اهدا شد.

همچنین از پوستر ششمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما رونمایی شد. موج مثبت این دوره ایران فارما، باعث شد که دکتر شریعتمداری، دکتر شانه‌ساز، دکتر رضوانی‌فر و دکتر شیبانی با نگاهی پذیرنده در مراسم رونمایی از پوستر ششمین دوره بین‌المللی ایران فارما و امضای آن حضور یافته و مشارکت کنند. این موج از هم‌اکنون برگزاری دوره آتی «ایران فارمای ۲۰۲۰» را تضمین می‌کند.

پایان پیام