مقدمه:

دکتر حقیقت نیا مدیرعامل شرکت موفق توفیق دارو از زمان مدیریتش در این شرکت، قدم هایی بلند و موثر در رونق آن برداشته و نه تنها در این فاصله کوتاه این شرکت را به درجه دانش بنیان ارتقا داده، که به تازگی با مدل های ابداعی، راه صادرات را برای دارو و دانش داروی ایرانی باز کرده و موفقیت هایی نیز به دست آورده است. هفته گذشته نیز در یک نمایشگاه مختص تولیدات ایرانی، در هنگام بازدید رهبر معظم انقلاب از محصولات این شرکت، با توضیحات خود درباره فعالیت های تازه توفیق دارو، تحسین رهبری را برانگیخته است. دکتر حقیقت نیا در گفت و گوی زیر به بخشی از فعالیت های مجموعه تحت مدیریتش می پردازد.

 

توفیق دارو در مسیری رو به رشد است

 

-آقای دکتر لطفاً اول از مشکلات تان بگوئید.

  • اولین و جدی ترین مشکل ما در Business بود، ما دانش فنی را ایجاد می کردیم، اما وقتی که محصول نهایی وارد بازار می شد، دیگر به نام "توفیق دارو" نبود. سال 1386 زمان مدیریت دکتر عرفان (مدیرعامل وقت) حقوق کارمندان، سه ماه یکبار پرداخت می شد، و این در شاّن مجموعه توفیق دارو نبود.

یکی دیگر از مشکلاتی که توفیق دارو داشت، این بود که به عنوان یک بنگاه اقتصادی خصوصی، درآمد خیلی کمی داشت؛ محصولات به صورت دانش فنی تولید می شد، ولی سود تولید محصولات، به توفیق دارو برنمی گشت! این وضع قابل تحمل و ادامه نبود.

-آن سال ها شما در توفیق دارو فعال بودین؟

  • من از سال 1392 تا 1390در توفیق دارو حضور داشتم، اما دو سال هم مدیریت یک شرکت دیگر بر عهده گرفتم و از سال 1394 بود که دوباره توفیق دارو برگشتم و این بار به عنوان مدیرعامل شرکت، فعالیت ها را سر و شکلی دادم.

-مهم ترین اتفاقی که شما رقم زدید، چه بود؟

  • من مشکلات توفیق دارو را کاملا لمس کرده بودم، تجربه هایی هم بیرون از توفیق دارو (به ویژه در شرکت های خصوصی) داشتم، پس اولین برنامه، تغییر Model Business  بود. ما اگر بر مبنای مدل قبلی، صرفاً دانش فنی را در اختیار شرکت های دیگر قرار می دادیم، ره به جایی نمی بردیم؛ دقیقاً مانند دانش فنی متادون که در سال 1384 در اختیار شرکت تماد قرار گرفت، و سود چندانی عملاً عاید شرکت نشد! در حال حاضر شرکت داروپخش از شربت متادون 60 میلیارد تومان درآمد دارد، آن زمان ارزش دانش فنی متادون که در اختیار تماد قرار گرفت، سی میلیون تومان بود و این چیزی نبود که یک شرکتی مثل توفیق دارو را سرپا نگه دارد.

-تغییرات از کجا شروع شد و چطور به مسیر موفقیت افتاد؟

  • ما به سمت تغییر رفتیم، تمام دانش فنی داروهای هایتک را شناسایی کردیم و دانش را از  Z تا  A ایجاد و ذخیره کردیم. همان طور که می دانید داروهای هایتک معمولاً در مقادیری کم تولید می شوند، به خاطر همین LVHV را در توفیق دارو راه اندازی کردیم، یعنی مقادیر کم با ارزش افزوده بالا. می خواستیم که بخشی از سود حاصله به خود شرکت برگردد و زمینه مانور ما را روی داروهایی بیشتر فراهم آورد. Business مدل مان تغییر کرد، از مراکز تحقیقاتی (تحقیقات خود شرکت) و از سایر استادان بهره گرفتیم و چون می خواستیم؛ در مدتی کوتاه تر از برآوردها، دانش را به دست آوردیم و زنجیره ای کامل از Z تا  A و دانش فنی را وارد شرکت های تابعه TPICO کردیم.

-چند مثال می زنید؟

  •  بله، به عنوان مثال داروی "ام اس" که جدیداً وارد بازارهای جهانی شده است، در ایران وجود ندارد، اما توفیق دارو موفق شده که ماده موثره آن را تولید کند و متد فرمولاسیون آن را به دست آورده است. مجموعه ما، خط تولید فرمولاسیون را ندارد؛ پس در خط تولید سایر شرکت ها ورود کرده و تولید آن را راه اندازی کرده ایم و محصول را تولید خواهیم کرد. قرارمان هم این است که وقتی محصول وارد بازار شد، درصدی از سهم بازار، به توفیق دارو تعلق گیرد.

-مزایای این کار چیست؟

  • این که توفیق دارو از لحاظ ذهنی یک بنگاه اقتصادی مستقل هست، و به لحاظ درآمدی نیز کارآیی های خود را دارد و می تواند به اندازه لازم از مسائل اقتصادی این صنعت هم بهره مند شود؛ همچنین که یک نوع پویایی ویژه هم به شرکت مادر یعنی TPICO می دهد. انگار که هلدینگ یک مغز متفکر دارد و داروهای جدید و هایتک را شناسایی می کند و دانش فنی کامل را ایجاد می کند و در سایت های سایر شرکت ها به تولید می رساند و زنجیره را کامل می کند. توفیق دارو تنها شرکتی است که می تواند این کار را انجام دهد.

-مثال دیگری هم دارید؟

  • بله، مثلاً داروی بورتزومیب که یک داروی ضد سرطان خون، و مصرف سالانه آن در ایران 50 گرم است؛ مثالی خوب است؛ در این Business مدل یک دارو را که سبقه جهانی دارد، شناسایی کرده و دانش فنی ماده موثره و دانش فنی فرمولاسیون را تولید کرده و کارهای اصلی تولید آن را به سامان رسانده ایم. همین مقدار کم یعنی 50 گرم، به اندازه نزدیک 70 تا 80 میلیارد تومان ارزش مادی دارد. این 50 گرم، ماده موثره است که این دارو را کامل می کند، طبعاً وقتی که وارد خط تولید و بعد هم وارد بازار شد درصدی از فروش، به توفیق دارو تعلق می گیرد. من توفیق دارو را برای مجموعه TPICO هم یک اتاق فکر مثال زدنی می دانم و واقعاً از پشتیبانی مدیریت آن دلگرمم.

-تاکنون دانش توفیق دارو را به کجاها داده اید برای تولید محصول نهایی؟

  • همان طور که گفتم ما یک شرکت دانش بنیان هستیم و فقط زنجیره تامین دانش را ایجاد می کنیم و به خط تولید شرکت های دیگر تزریق می کنیم؛ ما خط تولید FINISH نداریم، اما محصول FINISH پیدا کرده ایم؛ شرکت هایی از جمله زهراوی (2 قلم)، اکسیر (3 قلم) سبحان انکولوژی (1 قلم) و ... همکاران ما در تولید محصول نهایی بوده اند. ما ترجیح می دهیم تا همچنان یک شرکت دانش بنیان باقی می مانیم و حالا به شکلی کاملاً منطقی به سود خوبی هم رسیده ایم.

-از داخل خود مجموعه بگوئید.

  • با نگاهی به مسیر شرکت های Finish ساز، می دانیم که هر دارویی طول عمر دارد و دارو بعد از مدتی قدیمی می شود و باید دارویی جدید جایگزین قبلی شود؛ که توفیق دارو این کار را هم انجام می دهد. توفیق دارو با داشتن یک گروه نیروی انسانی متخصص خوب و داشتن 35 دکتر و بیش از 70% درصد نیروهای فوق لیسانس، زیرساخت های بسیار محکمی را برای خود طراحی کرده است. با عنایت به این که مدام با مراکز پژوهشی و دانشگاهی در ارتباط است، به سمت جذب دانش های نوین هم میل کرده و دانش های به دست آمده را کامل، صنعتی و تجاری سازی می کند.

-از هلدینگ چه انتظاراتی دارین؟

  • ببینید! هرچه توفیق دارو تقویت شود، در واقع این سهم بازار TPICO است که بالا می رود. طبعاً انتظار تداوم پشتیبانی ها و ...؛ فقط بدانید که سود ما نسبت به سال 94 سه برابر شده است و قابلیت های بیشتری هم داریم که اگر حمایت بشویم و این برنامه ها هم جا بیفتد، بازدهی های خیلی خوبی خواهد داشت.

ما برنامه ای داریم که تحقیقات را فقط در توفیق دارو متمرکز نکنیم بلکه از بنگاهای پژوهشی مستقیم متصل شویم به دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، و رویکرد دانش را در اختیارشان قرار دهیم. ما مدیریت دانش را صنعتی کرده ایم که در نهایت هزینه تمام شده برای دانشگاها را کم خواهد کرد و در نتیجه، این برای زنجیره اقتصاد به طور کلی، خیلی مهم خواهد بود.

-گویا برای صادرات هم شیوه ای تازه به کار برده اید ...

  • در حال حاضرکه در توفیق دارو مساله صادرات در حال اجراست؛ ایران هم در میان کشورهای حاشیه و اطراف، از فن آوری و تکنولوژی دارویی واقعا قدرتمندی برخوردار است، با توجه با این نکته، بهترست فرصت را غنیمت بشماریم و وارد بازار جهانی بشویم؛ به عنوان مثال، داروی "ام اس" ما که برای محصول نهایی با شرکت زهراوی قرارداد بسته ایم، با شرکت ترکیه ای هم وارد قرارداد شده ایم و در نهایت خواهی نخواهی سهمی از بازار ترکیه به ما تعلق خواهد گرفت. هم اینک با کشور روسیه هم در راستای صادرات اقداماتی صورت گرفته است؛API  و فرمولاسیون که اخبار آن را به زودی منتشر خواهیم کرد. بلاروس هم از تیررس ما خارج نشده و انتقال دانش فنی به مدت 10 سال قرارداد شده است؛ از تولید آن ها،20 الی 25 درصد سود توفیق دارو خواهد بود.

-مجموعاً چند دارو در توفیق دارو تولید و ثبت کرده اید؟

  • حدود 26 قلم داروی دانش بنیان داریم و در رده بالاترین شرکت های دانش بنیان هستیم.

 

پایان پیام